ސަލާމަތީ ކަންބޮޑުވުންތަކާ ގުޅިގެން ޓިކްޓޮކް މަނާކުރުމަށް އެމެރިކާގެ ސްޕުރީމް ކޯޓުން ބުރަވެއްޖެ

Read Time:9 Minute, 18 Second

(ފޮޓޯ ކްރެޑިޓްސް: ބީބީސީ)

19 ޖެނުއަރީގެ ސުންގަޑިއަށް ކުރިން ޗައިނާގައި އޮންނަ މައި ކުންފުނިން މި ޕްލެޓްފޯމް ވިއްކާނުލައިފިނަމަ، ޤައުމީ ސަލާމަތާގުޅޭ ކަންބޮޑުވުންތަކާ ގުޅިގެން އެމެރިކާގައި ޓިކްޓޮކް މަނާކުރާ ޤާނޫނެއް ދެމެހެއްޓުމަށް ސުޕްރީމް ކޯޓުން ތައްޔާރުވަމުންދާ ކަމަށް ފެނެއެވެ. ކޯޓުގެ 9 ފަނޑިޔާރުން ވަނީ ޓިކްޓޮކް އާއި ކޮންޓެންޓް ކްރިއޭޓަރުން ތަމްސީލުކުރާ ވަކީލުންގެ ފަރާތުން މި މަނާކުރުމަކީ އެމެރިކާގައި ޓިކްޓޮކް ބޭނުންކުރާ 170 މިލިއަނަށްވުރެ ގިނަ ބޭނުންކުރާ ފަރާތްތަކުގެ ޚިޔާލުފާޅުކުރުމުގެ މިނިވަންކަން ރައްކާތެރިކުރުމާ ޚިލާފު ކަމެއްކަމަށް ބުނާ ވާހަކަ އަޑުއަހާފައެވެ.

އެމެރިކާ ސަރުކާރުން ވަކާލާތުކުރީ ވިއްކާނުލައިފިނަމަ، ޓިކްޓޮކް ބޭނުންކުރެވިދާނެ ކަމަށް ޗައިނާއިން ޖާސޫސްކަން ކުރުމަށާއި ސިޔާސީ ގޮތުން ނުފޫޒު ފޯރުވުމަށް ބޭނުންކުރެވިދާނެ ވަސީލަތެއްގެ ގޮތުގައެވެ. ސްޕުރީމް ކޯޓުން މި މައްސަލައިގައި ގޮތެއް ނިންމަން ޖެހެނީ ދުވަސްތަކެއްގެ ތެރޭގައެވެ. ރައީސްކަމަށް އިންތިޚާބުވެފައިވތިޚާބުވެފައިވާ ޑޮނަލްޑް ޓްރަމްޕް – އެންމެ ހަފްތާއެއްހާ ދުވަހުގެ ތެރޭގައި ހުދު ގެއަށް އަނބުރާ އަންނަ – މިހާރު ވަކާލާތުކުރަނީ މި މަނާކުރުމާ ދެކޮޅަށެވެ.

ޤާނޫނުގައި ބުނާ ގޮތުން ޓިކްޓޮކްގެ މައި ކުންފުނި ބައިޓްޑާންސްއިން 19 ޖެނުއަރީގެ ކުރިން އެމެރިކާގައި އެ ކުންފުނި ވިއްކާލަން ޖެހޭނެއެވެ. ނޫނީ ހިންގުން ހުއްޓާލަން ޖެހޭނެއެވެ. ކުންފުނިން ބުނެފައިވަނީ މި ކުރު ވީޑިއޯ ޕްލެޓްފޯމް ވިއްކާނުލާނެ ކަމަށެވެ. ކޮންގްރެސްއިން މި ޤާނޫނު ފާސްކުރީ ޑިމޮކްރެޓިކް އަދި ރިޕަބްލިކަން ޕާޓީ ދެ ފަރާތުގެ ތާއީދާ އެކުގައެވެ – މިއީ ވައިރަލް ވީޑިއޯތަކާއި ޒުވާނުންގެ މެދުގައި މަޤްބޫލުކަމަށް މަޝްހޫރު މި ޕްލެޓްފޯމާ މެދު އަހަރުތަކެއް ވަންދެން އޮތް ކަންބޮޑުވުންތަކުގެ ނަތީޖާ ފެނުނު ވަގުތެކެވެ. މި ޤާނޫނުން އެޕް ބޭނުންކުރުން މަނައެއް ނުކުރެއެވެ. ނަމަވެސް އެޕަލް އަދި ގޫގުލް ފަދަ ޓެކް ބޮޑެތި ކުންފުނިތަކުން އެ އެޕް އޮފަރކުރުން ހުއްޓާލަން ޖެހޭނެއެވެ. އަދި އަޕްޑޭޓްތައް ހުއްޓުވަން ޖެހޭނެއެވެ. މިއީ ދުވަސްތަކެއް ވުމުން އެޕް ނެތިދާނެ ކަމެއް ކަމަށް ތަޙުލީލުކުރާ ފަރާތތްތަކުން ބުނެއެވެ.

ޓިކްޓޮކުން ތަކުރާރުކޮށް ދެކޮޅުހަދަމުން އައީ ޗައިނާގެ ކޮމިއުނިސްޓް ޕާޓީގެ އެއްވެސް ނުފޫޒެއް އޮތް ކަމަށެވެ. އަދި މި ޤާނޫނަކީ އޭގެ ބޭނުންކުރާ ފަރާތްތަކުގެ ފުރަތަމަ އިސްލާހުގެ ދަށުން ލިބިދޭ ޚިޔާލުފާޅުކުރުމުގެ މިނިވަންކަމުގެ ޙައްޤުތަކާ ޚިލާފު އެއްޗެއް ކަމަށް ބުނެފައިވެއެވެ. ކުރީގެ ޔޫއެސް ސޮލިސިޓަރ ޖެނެރަލް ނޯއެލް ފްރާންސިސްކޯ، ޕްލެޓްފޯމް ތަމްސީލުކުރަމުން ބާރުއަޅާފައިވަނީ އެމެރިކާގައި އެންމެ މަޤްބޫލު ޚިޔާލުފާޅުކުރުމުގެ ޕްލެޓްފޯމް މަނާކުރުމަކީ ނުރައްކާތެރި ބާވަތެއްގެ ސެންސަރޝިޕަށް މަގުފަހިވެދާނެ ކަމެއް ކަމަށެވެ. އޭނާ ވަކާލާތުކުރީ “ސަރުކާރަކަށް ޚިޔާލުފާޅުކުރުމުން އަހަރެމެން ރައްކާތެރިކުރުމަށްޓަކައި ޚިޔާލުފާޅުކުރުން ހަނިކުރެވިގެން ނުވާނެ” ކަމަށެވެ.

“މި ޤާނޫނުން ކުރަނީ ހަމަ ފެށުނީއްސުރެ ނިމެންދެން އެކަން އެގޮތަށެވެ.” ޕްލެޓްފޯމް ކްރިއޭޓަރުންގެ ފަރާތުން ވަކާލާތުކުރި ފަރާތުން ބުނީ އެމީހުން އިޚްތިޔާރުކުރާ ޕަބްލިޝަރެއް ބޭނުންކުރުމުގެ މިނިވަންކަން އޮންނަންވާނެ ކަމަށެވެ. ޤާނޫނާ ދެކޮޅަށް ދަޢުވާކުރި ކްރިއޭޓަރުން ތަމްސީލުކުރާ ސްޓޭންފޯޑް ޔުނިވަރސިޓީގެ ޤާނޫނީ ޕްރޮފެސަރ ޖެފްރީ އެލް ފިޝަރ ހުކުރު ދުވަހު ކޯޓަށް ބުނެފައިވަނީ ޤައުމަށް ތާރީޚީ ގޮތުން ކުރިމަތިވެފައިވަނީ “ބޭރުގެ އަދާވާތްތެރިންގެ އައިޑިއޮލޮޖިކަލް ކެމްޕޭންތަކާ” ކަމަށެވެ. ނަމަވެސް އޭނާ ބުނީ ފުރަތަމަ އިސްލާހުގެ ދަށުން، ހަމައެކަނި އައިޑިއާތަކަކީ ޤައުމީ ސަލާމަތަށް ނުރައްކަލެއް ނޫން ކަމަށެވެ. ޖަސްޓިސް ޑިޕާޓްމަންޓުގެ ވަކީލު އެލިޒަބެތް ބީ ޕްރެލޯގަރ ކޯޓަށް ބުނެފައިވަނީ ބައިޓްޑާންސްގެ ޗައިނާ ސަރުކާރާ އޮތް ގުޅުމަކީ ޤައުމީ ސަލާމަތަށް ނުރައްކަލެއް ކަމަށެވެ. އޭނާ ކޯޓަށް ބުނެފައިވަނީ ބީޖިންގއަށް “ކޮންމެ ވަގުތެއްގައިވެސް ޓިކްޓޮކް ހަތިޔާރަކަށް ހަދައި އެމެރިކާއަށް ގެއްލުން ދެވިދާނެ” ކަމަށެވެ.

ގާތްގަނޑަކަށް ތިން ގަޑިއިރުގެ ވާހަކަދެއްކުންތަކުގައި، 9 ފަނޑިޔާރުން ތަކުރާރުކޮށް އަނބުރާ އައީ ފުރަތަމަ ފަހަރަށް މި ޤާނޫނު އުފެދުނު ސަބަބުކަމުގައިވާ ޤައުމީ ސަލާމަތާގުޅޭ ކަންބޮޑުވުންތަކަށެވެ. އަދި ހަމައެއާއެކު ޚިޔާލުފާޅުކުރުމުގެ މިނިވަންކަމާގުޅޭ ސުވާލުތައް ވެސް ކުރިއެވެ. ކޮންޒަވޭޓިވް ޗީފް ޖަސްޓިސް ޖޯން ރޮބަޓްސް، ޓިކްޓޮކްގެ ވަކީލު މިސްޓަރ ފްރާންސިސްކޯއާ ސުވާލުކުރީ “އެންމެ ފަހުގެ މައި ކުންފުންޏަކީ ޙަޤީޤަތުގައި ޗައިނާ ސަރުކާރަށް އިންޓެލިޖެންސް މަސައްކަތްކޮށްދޭން މަޖުބޫރު ފަރާތެއްކަން އަހަރެމެން އިހުމާލުކުރަން ޖެހޭތޯ؟” އެވެ. ޖަސްޓިސް ބްރެޓް ކަވަނޯ ސުވާލުކުރީ އެޕުން އޭގެ ބޭނުންކުރާ ފަރާތްތަކުގެ މަޢުލޫމާތު އެއްކުރާ ގޮތާއި އެ މަޢުލޫމާތު ބޭނުންކުރެވިދާނެ ގޮތާ ބެހޭގޮތުން އެމެރިކާ ސަރުކާރުން ފާޅުކޮށްފައިވާ ކަންބޮޑުވުންތަކާ ބެހޭގޮތުންނެވެ. މި ނުރައްކާތަކަކީ “ޤައުމުގެ މުސްތަޤްބަލަށް ވަރަށް ބޮޑު ކަންބޮޑުވުމެއް” ކަމަށް އޭނާ ބުންޏެވެ.